معیارهای دریافت نشان ایمنی و سلامت (سیب سلامت) چیست؟

این روزها، اخبار سلامت و بهداشت مخاطبان روزافزونی را دارد و هر کس به فراخور حال تلاش می نماید محصولات غذایی سالمتری را مصرف نماید. یکی از نشان هایی که اخیرا تولیدکنندگان مواد غذایی به دنبال کسب آن هستند و مصرف کنندگان آگاه نیز روی محصولات به دنبال آن می گردند نشان "سیب  سبز" است. در این بحث وکیل حمیدرضا محمدی به معرفی این نشان و مواد قانونی مرتبط با کسب این نشان می پردازد:

 

یکی از وظایف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پرشکی نظارت بر کیفیت محصولات غذایی است قانون مواد خوراكی ، آشامیدنی ، آرایشی و بهداشتی که در تیرماه 1347 تصویب شد، مرجع مستند صدور مجوزهایی از قبیل پروانه بهره برداری، پروانه ساخت، پروانه و ... قرار گرفته بود که آنچه در صدور این پروانه ها مورد التفات قرار می گرفت، این بود که تولیدات، حداقل کیفیت و استانداردهای جهانی بهداشت و سلامت را داشته باشند. لیکن امروزه نیاز جامعه نه فقط حفظ سلامت مصرف‌کنندگان و تامین غذای ایمن و سالم در تمام مراحل زنجیره غذایی  که ارتقا سطح سلامت و بهداشت نیز است. از این رو  در سال 1386 آیین نامه سلامت و ایمنی محصولات در شورای عالی سلامت و امنیت غذایی تصویب و در بهمن ماه 1392 بازبینی شد. در این آیین نامه ویژگیهای خاص و دستورالعمل های اجرایی مرتبط با آنها بیان شده است که بر آن اساس، به محصولات غذایی واجد آن شرایط، نشان ایمنی و سلامت (سیب سلامت) اعطاء می گردد. از اینرو مصرف کنندگانی که به دنبال حفظ سلامت و امنیت غذایی در سطح بالاتری هستند، باید روی بسته محصولات به دنبال این نشان باشند. پرواضح است تولیدکنندگان نیز با توجه به بالارفتن سطح معلومات و انتظارات معقول مصرف کنندگان باید در پی ازتقا کیفیت محصولات و کسب نشان سیب سبز باشند. در ادامه آیین نامه اعطاء نشان ایمنی و سلامت(سیب سبز) را مرور می کنیم.

1- هدف

به استناد مصوبه پنجمین جلسه شورای عالي سلامت و امنیت غذایی مورخ 8/5/86 و در راستای اهداف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و به منظور ایجاد انگیزه و تشویق تولید کنندگان و ارتقاء ایمنی و سلامت فرآورده های غذایی و آشامیدنی به فرآورده های دارای پروانه ساخت از وزرات بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دارای ویژگیهای خاصی که در این آیین نامه و دستورالعملهای اجرایی مرتبط ذکر شده است، نشان ایمنی و سلامت اعطاء می گردد .

2- تعاریف

2- 1- فرآورده ایمن و سالم

فرآورده ای است که از مواد اولیه سالم و در شرایط خوب بهداشتی تولید شده و ضمن دارا بودن ویژگیهای خاص، دارای خصوصیاتی است که به ارتقاء ایمنی و سلامت مصرف کننده کمک می نماید.

2-2- نشان ايمني و سلامت

 نشان ايمني و سلامت، نشانی است که مطابق این آیین نامه  از سوی سازمان غذا و دارو  به فرآورده اعطاء می گردد و نگاره آن سیب سبز رنگی است که نماد سلامت بوده و عبارت ایمنی و سلامت در کنار آن نوشته شده است و دارندگان نشان می توانند نگاره آن را روی برچسب فرآورده تولیدی خود درج نمایند.

2-3-  کمیته عالی اعطاء نشان ایمنی و سلامت

کمیته ای است که صلاحیت فرآورده های غذایی و آشامیدنی واجد شرایط را مورد ارزیابی قرار می دهد که در این آیین نامه به اختصار کمیته عالی اعطاء نشان نامیده می شود.

3- ارکان کمیته عالی اعطاء نشان ایمنی و سلامت

• رئیس کمیته
• دبیر کمیته
• دبیرخانه کمیته
• اعضای کمیته عالی اعطاء نشان ایمنی و سلامت

4- اعضای کمیته عالی اعطاء نشان ایمنی و سلامت

اعـضاء این کمیته به شـرح زیر و برای مدت 2 سال به عنوان عضو کمیته منصوب می گردند.

• رئیس سازمان غذا و دارو (رئیس کمیته)
• مدیر کل نظارت و ارزیابی فرآورده های غذایی، آرایشی و بهداشتی (دبیر کمیته عالی و رئیس دبیرخانه کمیته نشان ایمنی و سلامت)
• رئیس مرکز آزمایشگاه های مرجع کنترل غذا و دارو
• مدیرعامل سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان ( یا نماینده تام الاختیار)
• معاون بهداشتی وزارت بهداشت یا نمایندگان تام الاختیار از مرکز سلامت محیط وکار و دفتر بهبود تغذیه جامعه
• نماینده تام الاختیار سازمان ملی استاندارد ایران
• يك نفرکارشناس یا عضو هیأت علمی در زمينه صنايع غذايي به پيشنهاد رئیس سازمان غذا و دارو و با حکم وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
• نماینده کانون انجمن های صنفی صنایع غذایی ایران

تبصره  : کمیته عالی اعطاء نشان می تواند در زمینه خدمات مشورتی بسته به موضوع از افراد مختلف دعوت نماید .

5- دبیرخانه کمیته نشان ایمنی  و سلامت

این دبیرخانه به عنوان ستاد اجرایی در اداره کل نظارت و ارزیابی فرآورده های غذایی، آرایشی و بهداشتی مستقر بوده و مسئول اجرای آیین نامه و دستورالعمل اجرایی صدور و تمدید اعطاء نشان ایمنی و سلامت می باشد. از وظائف این دبیرخانه ارسال دعوتنامه به اعضاء، تهیه صورتجلسات کمیته عالی اعطاء نشان، انجام مکاتبات لازم و صدور گواهی نشان ایمنی و سلامت با امضاء دبیرکمیته می باشد.

6- معيارهاي اعطاء نشان ایمنی و سلامت

         برخی از معیارهای اعطاء نشان عبارتند از:

• نداشتن مواد افزودنی شیمیایی سنتتیک
• به حداقل رساندن میزان کالری فرآورده از طریق کاهش مصرف کربوهیدراتهای ساده و چربی ها
• به حداقل رساندن ترکیبات و عوامل خطرساز از قبیل اسیدهای چرب ترانس و اشباع و...
• به حداقل رساندن میزان نمک مصرفی
• استفاده از مواد افزودنی و مواد اولیه طبیعی
• تولید بهداشتی و صنعتی فرآورده های سنتی
• عاری بودن فرآورده از سموم قارچی، باقی مانده سموم دفع آفات نباتی و داروهای دامپزشکی، عوامل آلودگی بیولوژیک، هورمونها و عوامل آلرژن
• دارا بودن مواد موثره طبیعی که در ارتقاء سلامت مصرف کننده نقش مفیدی دارند.

7- نحوه اعطاء نشان ایمنی و سلامت

نحوه اعطاء نشان ایمنی و سلامت در دستورالعمل اجرایی آن، با توجه به سیاستهای سلامت محور سازمان غذا و دارو،  توسط دبیرخانه کمیته تهیه، تدوین و توسط رئیس کمیته عالی اعطاء نشان ایمنی و سلامت تصویب و ابلاغ می گردد و در صورت نیاز به انجام اصلاحات در شرایط اخذ گواهی نشان ایمنی و سلامت این تغییرات، در دستورالعمل مذکور اعمال می شود.

8- پایش فرآورده های دارای نشان ایمنی و سلامت

فرآورده های تولیدی دارای نشان ایمنی و سلامت در سطح عرضه از نظر معیار ها و خواص ایمنی و سلامت ادعا شده در سوابق کمیته اعطاء نشان مطابق با دستورالعمل نحوه پایش فرآورده های دارای نشان ایمنی و سلامت که توسط دبیرخانه کمیته تهیه، تدوین و توسط رئیس کمیته عالی اعطاء نشان تصویب و ابلاغ می گردد، پایش و کنترل می شود.

9- توزیع و نگهداری مدارک

نسخه اصلی این آيين نامه و فرم های پیوست پس از تصویب وزیر محترم  بهداشت، درمان و آموزش پزشكي در سوابق دبيرخانه نشان ایمنی و سلامت حفظ و نگهداری شده و ضمن اطلاع رسانی از طریق سایت، نسخه ای از آن جهت اطلاع و اقدام لازم به معاونت های غذا و دارو دانشگاه های عـــلوم پزشکی سراسر کشور و دستگاههای اجرایی عضو کمیته ابلاغ می گردد.

فرم درخواست دریافت نشان ایمنی و سلامت به همراه کلیه سوابق و مستندات ارائه شده، برگ رای کمیته عالی اعطاء نشان و گواهی نشان ایمنی و سلامت صادر شده بعنوان سند برای مدت 5 سال در سوابق کمیته مذکور حفظ و نگهداری می گردد.

10- پیوست ها

پیوست شماره 1- فرم درخواست دریافت نشان ایمنی و سلامت

پیوست شماره 2- فرم رأی کمیته عالی اعطاء نشان ایمنی و سلامت برای فرآورده های غذایی و آشامیدنی.

پیوست شماره3 – فرم گواهی اعطاء نشان ایمنی و سلامت

اين آئين نامه در 10ماده و یک تبصره و سه پيوست در تاريخ  30/1/93بازنگری و به تاييد و امضاء وزير بهداشت، درمان و آموزش پزشكي رسيده و از تاريخ تصویب، قابل ابلاغ و اجراء است.