علامت تجاری جمعی در قانون
علامت تجاری جمعی در قانون ثبت اختراعات، علائم جمعی و نام های تجاری مصوب 1381 تعریف شده است. در این بحث حمیدرضا محمدی مدیرعامل موسسه حقوقی دادگر نیک فرجام به مواد قانونی معرف علامت جمعی در قانون فوق می پردازد:
ماده 30 قانون ثبت اختراعات ، علائم جمعی و نام های تجاری به تعریف علامت، علامت تجاری جمعی و نام تجارتی می پردازد:
علامت ، علامت جمعی و نام تجاری عبارت است از :
الف- علامت یعنی هر نشان قابل روئیتی که بتواند کالاها یا خدمات اشخاص حقیقی یا حقوقی را از هم متمایز سازد.
ب- علامت جمعی یعنی هر نشان قابل روئیتی که با عنوان علامت جمعی در اظهارنامه ثبت معرفی شود و بتواند مبدا و یا هر گونه خصوصیات دیگر مانند کیفیت کالا یا خدمات اشخاص حقیقی و حقوقی را که از این نشان تحت نظارت مالک علامت ثبت شده جمعی استفاده می کنند متمایز سازد.
ج- نام تجارتي يعني اسم يا عنواني كه معرف و مشخص‌كننده شخص حقيقي ياحقوقي باشد.
ماده 31 قانون ثبت اختراعات، علائم جمعی و نام های تجاری
با رعایت ماده 42 و 43 قانون مذکور، حق استفاده انحصاری از علامت جمعی به کسی اختصاص دارد که آن علامت را طبق مقررات این قانون به ثبت رسانده باشد.
در ماده 42 و 43 آمده است :
در اظهارنامه ثبت علامت جمعی ، ضمن اشاره به جمعی بودن علامت ، نسخه ای از ضوابط و شرایط استفاده از آن نیز ضمیمه می شود.
مالک علامت جمعی ثبت شده ، باید اداره مالکیت صنعتی را از هر گونه تغییر در ضوابط و شرایط مقرر شده مطلع کند. ( ماده 42)
هر ذی نفع می تواند از دادگاه ابطال ثبت علامت را درخواست نماید. در این صورت باید ثابت کند که شرایط مقرر شده در قانون رعایت نشده است. علاوه بر موجبات ابطال مذکور ، هر گاه خواهان ثابت کند که مالک علامت ثبت شده از آن به تنهایی و یا برخلاف ضوابط ، از آن استفاده کرده و یا اجازه استفاده از آن را صادر می کند یا به نحوی از علامت جمعی استفاده کند یا اجازه استفاده از آن را بدهد که موجب فریب مراکز تجاری یا عمومی نسبت به مبدا و یا هر خصوصیت مشترک دیگر کالا و خدمات مربوط گردد ، دادگاه علامت جمعی را باطل می کند. ( ماده 41 و 43)
در ماده 40 قانون ثبت اختراعات ، طرح های صنعتی و علائم تجاری از حقوق ناشی از ثبت علامت ، مدت اعتبار و تمدید آن صحبت شده است. حقوق ناشی از ثبت علامت ، مدت اعتبار و تمدید آن به شرح زیر است :
الف- استفاده از هر علامت که در ایران ثبت شده باشد ، توسط هر شخص غیر از مالک علامت ، مشروط به موافقت مالک آن است.
ب- مالک علامت ثبت شده می تواند علیه هر شخصی که بدون موافقت وی از علامت استفاده کند و یا شخصی که مرتکب عملی شود که عادتاَ منتهی به تجاوز به حقوق ناشی از ثبت علامت گردد ، در دادگاه اقامه دعوی نماید. این حقوق شامل موارد استفاده از علامتی می شود که شبیه علامت ثبت شده است و استفاده از آن برای کالا یا خدمات مشابه ، موجب گمراهی عموم می گردد.
ج- حقوق ناشی از ثبت علامت ، اقدامات مربوط به کالاها و خدماتی را که توسط مالک علامت یا با موافقت او به کشور وارد و در بازار ایران عرضه می گردد، شامل نمی شود.
د- مدت اعتبار ثبت علامت ده سال از تاریخ تسلیم اظهارنامه ثبت آن می باشد. این مدت با درخواست مالک آن برای دوره های متوالی ده ساله با پرداخت هزینه مقرر ، قابل تمدید است.
یک مهلت ارفاقی شش ماهه که از پایان دوره شروع می شود ، برای پرداخت هزینه تمدید ، با پرداخت جریمه تاخیر در نظر گرفته می شود.
ماده 45 قانون ثبت اختراعات ، طرح های صنعتی و علائم تجاری می گوید ثبت علامت جمعی یا اظهارنامه آن نمی تواند موضوع قرارداد اجازه بهره برداری باشد.
هم چنین قانونگذار در ماده 48 قانون فوق تاکید می کند هر گونه تغییر در مالکیت ثبت یک علامت جمعی یا مالکیت اظهارنامه مربوط به آن منوط به موافقت قبلی رییس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور می باشد. تغییر در مالکیت ثبت علامت یا علامت جمعی ، در صورتی که در مواردی مانند ماهیت ، مبدا ، مراحل ساخت ، خصوصیات یا تناسب با هدف کالاها یا خدمات سبب گمراهی یا فریب عمومی شود ، معتبر نیست.
ماده 137 آیین نامه اجرایی قانون ثبت اختراعات
1- اظهارنامه ثبت علامت جمعی در صورتی پذیرفته خواهد شد که مطابق ماده 42 قانون ، در اظهارنامه به جمعی بودن علامت اشاره شده و نسخه ای از ضوابط و شرایط استفاده از آن نیز ضمیمه گردد.
2- در ضوابط و شرایط استفاده از علامت جمعی ، باید خصوصیات مشترک یا کیفیت کالاها و خدمات تولیدی در یک منطقه جغرافیایی معین یا مورد تایید که تحت آن ها اشخاص می توانند از علامت مذکور استفاده کنند و همچنین ضمانت اجراهای مربوط به عدم رعایت شرایط و ضوابط یاد شده تعیین گردد.
3- آگهی ثبت علامت جمعی که مطابق ماده 120 این آیین نامه انجام خواهد شد ، باید همچنین شامل خلاصه ای از ضوابط و شرایط استفاده از آن علامت باشد.
4- هر گونه تغییر در ضوابط و شرایط حاکم بر استفاده از علامت جمعی باید به صورت مکتوب توسط مالک آن علامت به مرجع ثبت اعلام شود. اعلامیه یاد شده باید در دفتر ثبت قید شود. تغییرات مذکور قبل از ثبت هیچ گونه اثری ندارد.
خلاصه ای از تغییرات به عمل آمده باید توسط مرجع ثبت آگهی شود.
5-علاوه بر مالک علامت جمعی ثبت شده ، سایر اشخاص مجاز نیز می توانند با رعایت شرایط و ضوابط مربوط ، از علامت یاد شده استفاده نمایند.
تبصره : متقاضی ثبت علامت جمعی در ارتباط با بنده های 1 و 2 فوق مکلف است گواهی مقام صلاحیتدار ، اتحادیه یا دستگاه مرتبط را اخذ و به مرجع ثبت تسلیم نماید.
